Integrative oncology; Brug tussen Brein en Hart?
Op 14 juni 2014 vindt plaats in Noordwijk het congres Nature by Sea met als onderwerp ‘Integrative oncology’.
De grote vraag hierbij is natuurlijk in hoeverre is het mogelijk is om een brug te slaan tussen de traditionele reguliere denkwereld met haar visie ten aanzien van het vraagstuk ‘kanker’ en de ‘underdog’ en minder algemeen geaccepteerde Natuurgeneeskunde met haar holistische kijk op de mens.
De traditionele reguliere geneeskunde pretendeert zich te baseren op wetenschap, hanteert daarbij een reductionistische visie, dat wil zeggen de ‘werkelijkheid’ wordt gereduceerd wat men kan zien of meten. Er wordt een klein hapje uit een veel groter geheel genomen en nader onderzocht. Op basis daarvan worden conclusies getrokken en veelal therapie geadviseerd. Men baseert zich daarbij voornamelijk op de epidemiologie en statistiek, tegenwoordig EBM (evidence based medicine) genoemd.
Evidence based medicine
Maar wat is bewijs? In de wiskunde kunnen we bepaalde stellingen bewijzen. Echter in de moderne fysica maar ook geneeskunde kunnen we alleen iets 'aannemelijk’ maken en spreken we over hypotheses welke echter onderhavig zijn voortschrijdende inzichten, welke wederom varieren met de tijd. Ze zijn slechts interpretaties van de werkelijkheid. Ze zijn dus niet absoluut objectief. In de quantumphysics wordt bij het onderzoek van het gedrag van een electron gesproken over het zogenaamde ‘observereffect’; afhankelijk van de manier waarop we het electron bestuderen gedraagt het zich als een deeltje of als een golf. Zelfs het design van een EBM onderzoek brengt al de nodige bias met zich mee.
Epidemiologie is een ‘tak van sport’ welke zich vooral bezig houdt met het bestuderen van ziekten in populaties of groepen. De vraag is echter; willen wij grote groepen mensen onderzoeken of de individuele patient? De term ‘evidence based’ medicine brengt ook nog een ander probleem met zich mee; het impliceert dat andere vormen van geneeskunde rusten op drijfzand, vooroordeel of intuïtie.
Patient based medicine
De natuurgeneeskunde hanteert daarentegen een holistische visie, waarbij de totale mens als onderdeel wordt gezien van een groter geheel en ziekteverschijnselen derhalve worden gezien als verstoringen binnen en van het geheel. Zij baseert zich op met name op 'patient-based medicine’ met veel persoonlijke aandacht voor de patient. Traditioneel regulier is men ziek als er een klinisch aantoonbare afwijking wordt geconstateerd waarbij over de oorzaak veelal in het duister wordt getast. De natuurgeneeskunde ziet ziekte als een doelmatige reactie van het menselijk lichaam op de aanwezigheid van gifstoffen en of het ontbreken van levens noodzakelijke voedingsstoffen.
Integrative Medicine
Twee geheel verschillende denkwerelden, de één reductionistisch, klinisch analytisch, linker hersenhelft dominant, de ander holistisch, denken in systemen, cybernetica, intuïtief, rechter hersenhelft georiënteerd. Wanneer echter EBM als gouden standaard binnen de geneeskunde wordt gezien, wordt het moeilijk om een brug te slaan tussen deze beiden werelden en is de kans groot dat een kloof blijft bestaan.
Kennis en intuïtie
Als mens beschikken we echter over twee hersenhelften en simpel gezegd; beide hebben we nodig om te kunnen leven. Een goede vriend en collega van mij is trauma chirurg in Noorwegen en in een persoonlijk onderhoudt met hem vertrouwde hij mij toe altijd ’s avonds voor de nacht nog een ronde te maken op zaal om bij zijn geopereerde patiënten langs te lopen. Hij vertrouwt daarbij altijd op zijn gevoel en zegt intuïtief te weten of er iets niet pluis is en geeft aan daarmee aan regelmatig dreigende complicaties te hebben voorkomen.
Mijn vriend baseert zich hierbij niet op statistiek maar voelt zich persoonlijk betrokken bij het welzijn van zijn patiënten. Anders gezegd ‘beide werelden’, denken en voelen kunnen zich niet uitsluiten, maar gaan ‘hand in hand’. Talrijke onderzoeken in de reclame wereld hebben al aangetoond dat in enkele seconden mensen al beslissingen hebben genomen op basis van hun gevoel.
Het gevoel geeft al snel de richting aan, d.w.z. het geheel intuïtief waarnemend en overziend, kan het gemakkelijk ontdekken of een bepaald gedeelte niet pluis is. Het kan ‘het bos door de bomen blijven zien’. Het verstand kan dan vervolgens het specifieke onderdeel onderzoeken en meetbaar vastleggen.
Voorgevoel en intuïtief zijn specifieke kwaliteiten van de geest van de mens en kunnen zich niet uitdrukken in specifieke afmetingen. Het brein, het logische verstand daarentegen kan zich alleen maar uitdrukken door ruimte en tijd. Beide zijn echter noodzakelijk voor het (over)leven van de mens.
Binnen de huisarts geneeskunde zijn begrippen als 'pluis en niet pluis’ algemeen geaccepteerd, evenals haar stelling dat 80% van de ziekten gepresenteerd op het spreekuur van de huisarts ‘self-limiting’ zijn? (evidence based?) De dagelijkse praktijk van de arts leert, ongeacht huisarts of chirurg, dat verstand en gevoel, het brein en het hart onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden.
Het belang van medeleven
Juist het begaan zijn, het medeleven met de patiënt opent de deur naar een nog veel belangrijker aspect van het genezingsproces, namelijk het vertrouwen van de patiënt. In mijn dagelijkse praktijk zie ik dat niet alleen als voorwaarde voor een goede arts-patiënt relatie, maar bovenal ook noodzakelijk voor het genezingsproces.
Zelfgenezing
Elke genezing is namelijk een zelf-genezing. Als ik een wondje heb, geneest dit weer vanzelf. Evenzo kan de chirurg de botten weer spalken na een botbreuk, maar wie laat de cellen weer aan elkaar groeien? Noch de arts noch de patiënt heeft weet van de miljoenen maal miljoenen gecoördineerde acties van botcellen, bloedvaten en zenuwcellen. Het groeit als het ware allemaal vanzelf weer aan elkaar. Ons lichaam beschikt dus over een verborgen intelligentie, ook wel bestuurder of heler genoemd, welke zonder zijn bewuste aandacht functioneert.
Mijn lichaam zelf weet of kan niets, het moet bezield zijn anders heeft het geen leven. De mens is dus meer dan een bij toeval ontstaan geheel van cellen en organen gestuurd door zijn brein. Neurochirurg dr. Pennfield, bekend geworden om zijn onderzoek en proeven bij patiënten met hersenletsel toonde al aan dat de denker en het brein niet hetzelfde zijn. Onze hersenen zijn niet ons ik, maar slechts een ingenieuze vertaalmachine om de instructies van ons ‘zelf’ uit te voeren.
De kardinale vraag
Dit brengt ons tevens bij de kardinale vraag ‘als 80% van alle ziekten ‘self-limiting’ zijn waarom kanker dan niet? Waarom geneest een wondje wel vanzelf en treed er bij de ziekte kanker genoemd niet automatisch herstel op en worden er vaak zeer radicale maatregelen genomen door ‘staal, straal en vergif? Het antwoord op deze vraag brengt ons bij het aanstaande congres waarbij verschillende internationale sprekers zijn uitgenodigd om hun visie met betrekking tot de behandeling van kanker weer te geven. Mogelijkerwijs brengt het de ogenschijnlijk verschillende partijen dichter bij elkaar ten dienst van het grotere geheel en de patient.
Van fundamenteel belang is echter de kijk op de mens met de vraag ‘Wie ben ik’? Ben ik ‘at random’ op deze wereld geplaatst en vormen mijn hersenen mijn ‘zelf’, of zijn er ,verborgen wetten’ de zogenaamde ,Levenswetten’ welke mijn (gezonde) bestaan kunnen verklaren? Wanneer ‘Mind over matter’ een feit is, of zoals nobelprijs winnaar Max Planck het formuleerde ‘All matter originates and exists only by virtue of a force... We must assume behind this force the existence of a conscious and intelligent Mind. This Mind is the matrix of all matter, met andere woorden ‘de essentie van alle materie is geest’, dan heeft dit geweldige consequenties voor de benadering van het onderwerp ,kanker’ en kan een paradigma-shift niet uit blijven….echter nogmaals Max Planck citerend ‘A scientific truth does not triumph by convincing its opponents and making them see the light, but rather because its opponents eventually die and a new generation grows up that is familiar with it.’
Auteur: Drs. W.D. van der Vegt - Praktijk van der Vegt